Nguồn ảnh:https://www.washingtonpost.com/history/interactive/2023/smithsonian-staff-human-remains-repatriation/
Tiến sĩ Trần Anh Minh, một nhà nghiên cứu hàng đầu tại Bảo tàng Quốc gia Mỹ (Smithsonian) tại Washington, ĐC đã công bố kết quả cuộc điều tra gần đây của ông về việc trục xuất và trao trả di tích con người cho các dân tộc bản địa và những nước khác. Cuộc điều tra bắt đầu từ cuộc tranh cãi xung quanh việc Bảo tàng Quốc gia Mỹ sở hữu hàng ngàn mẫu thích nghi và hài cốt con người.
Theo báo cáo của Tiến sĩ Trần Anh Minh, đã có sự tồn tại của hơn 15.000 mẫu di tích con người và hài cốt tại các bảo tàng của Smithsonian. Trải qua một quá trình nghiên cứu kỹ lưỡng, các nhà khoa học đã xác định rằng có ít nhất 3.000 mẫu di tích và hài cốt đến từ các nền văn hoá bản địa trên khắp thế giới.
Cuộc điều tra đã tiến hành phần lớn là do sự đòi hỏi ngày càng cao từ các nhóm và chính phủ bản địa mong muốn nhận lại di tích và hài cốt của tổ tiên của họ, được cho là bị cướp từ nơi gốc của mình. Các nhà nghiên cứu và quản lý bảo tàng đã gặp phải áp lực từ cảnh sát để tìm hiểu và truy tố các loại vi phạm pháp luật liên quan đến việc mua bán di tích con người.
Theo báo cáo, quá trình đánh giá và xác định nguồn gốc chính xác của các mẫu di tích tồn tại đã không dễ dàng. Một số nguồn di tích được tìm thấy từ các khai quật cổ tích hoặc nghiên cứu công cộng, trong khi những mẫu khác được đưa vào các bảo tàng thông qua các hoạt động buôn bán và trao đổi không hợp pháp.
Mặc dù việc trao trả di tích và hài cốt bị tranh chấp không gì mới, nhưng báo cáo này đã làm dấy lên một làn sóng phản đối từ các nhà nghiên cứu và nhân viên bảo tàng. Họ lên án việc buôn bán và mua bán di tích con người, đồng thời đề xuất việc xây dựng một cơ chế để trao trả các hài cốt và di tích cho nguồn gốc của chúng, nhất là khi có đủ thông tin để xác định vị trí chính xác.
Hiện tại, Bảo tàng Quốc gia Mỹ đang làm việc cùng với chính phủ, cộng đồng bản địa và các nhóm khác để tìm ra phương án phù hợp nhất cho vấn đề này. Một loạt cuộc họp và cuộc thảo luận được dự kiến sẽ diễn ra trong thời gian sắp tới nhằm tìm kiếm sự đồng thuận và giải quyết căng thẳng.
Trong một tuyên bố, Bảo tàng Quốc gia Mỹ xác nhận cam kết của mình trong việc tôn trọng và bảo vệ di tích con người, và hứa hẹn sẽ tiếp tục làm việc để giải quyết vấn đề này một cách minh bạch và khách quan.